काठमाडौं– राष्ट्रिय जनगणना २०७८ को पहिलो चरणको गणना सुरू भएको छ । आजबाट देशैभरी सुपरीवेक्षकहरूले घर तथा घरपरिवार सूचीकरण फारम भर्ने काम सुरू गरेका छन् । यस वर्षको जनगणनामा ८ हजार ५ सय जना सुपरीवेक्षक परिचालन गरिएको केन्द्रीय तथ्यांक विभागले जनाएको छ ।

विभागकाअनुसार स्नातक गरेका युवायुवतीहरू यस वर्ष सुपरभाइजरको रूपमा खटिएका छन् ।
विभागकाअनुसार देशभर करिब ७० हजार घर परिवारमा सुपरीवेक्षकहरू पुग्नेछन् । घर तथा घरपरिवार सूचीकरण आजबाट ३१ बाट सुरू भएर असोज १८ अर्थात् २० दिन सञ्चालन हुनेछ । दोस्रो चरण अर्थात् जनगणना कात्तिक २५ देखि १५ गतेसम्म सञ्चालन हुनेछ । जनगणनाका दुई चरण मध्ये यसलाई विभागले पहिलो चरण भनेको छ ।

विभागका जनगणना शाखाका प्रमुख ढुण्डीराज लामिछानेकाअनुसार सुपरीवेक्षकलाई मुख्यगरी ६ वटा जिम्मेवारी दिइएको छ । घर तथा घरपरिवार सूचीकरण फारम भर्ने, मोबाइल एपमा दैनिक कामको विवरण भर्ने, कृषिउतार फारम भर्ने, घरपरिवार उतार सूचीकरण फारम भर्ने, सामुदायिक प्रश्नावली भर्ने र गणकको अनुगमन गर्ने जिम्मेवारी दिइएको उहाँले बताउनुभयो ।

सुपरीवेक्षकहरूले घर तथा घरपरिवारमा गएर सात वटा विवरण लिने विभागले जनाएको छ । यस गणनामा सुपरिवेक्षकले घर तथा घरपरिवारमा गएर निम्न विवरण लिने छन् :

१. तपाईको परिवारमा अक्सर बसोबास गर्ने पुरुष, महिला र अन्यलिङ्गीहरुको संख्याकति छ ? (अन्यलिङ्गी भन्नाले लैंगिक तथा यौनिक अल्पसंख्यक समूदायका व्यक्ति भन्ने बुझिन्छ ।)

२. तपाई बसोबास गर्नु भएको घर वाअन्यप्रकारका घरको प्रयोग कसरी भएको छ ? (यस प्रश्नबाट आवासीय, व्यापार व्यवसाय, सरकारी, शैक्षिक, स्वास्थ्यजन्य, उद्योग तथाकलकारखाना, बैंक तथावित्तीय संस्था, संस्थागत, होटल तथालज, गोठ तथाधन्सार र खाली घरहरूको संख्या प्राप्त हुन्छ ।)

३. तपाईले उपभोग गरेको कृषि योग्यजग्गाजमिन र परिवारले पालन गरेको पशुपन्छीहरूको संख्याकति छ ?

४. तपाईको परिवारले सरकारी अनुदानअन्तरगतआवासीय घर निर्माण गरेको छ छैन ।

५. तपाईंको घरमा कतिजनाव्यक्तिको नाममाबैंक वावित्तीय संस्थामाखाता छ ?

६. तपाईंको परिवारमा प्राविधिक तथा व्यावशायिक शिक्षा वा तालिम लिएका व्यक्ति कति जना छन् ?

७. तपाईंको परिवारले बैंक, सहकारी संस्थावावित्तीय संस्थाबाट ऋण सुविधालिएको छ ?
जनगणनामा सहयोग गर्न विभागको अनुरोध ।

केन्द्रीय तथ्यांक विभागले आजबाट सुरू भएको घर तथा घरपरिवार सुचिकरणको काममा सहयोग गर्न सबै उत्तरदातालाई अनुरोध गरेको छ । विभागले आज एक प्रेस विज्ञप्ती जारी गरेर सबैलाई जनगणनाको अपनत्वलिइ दिन भनेको छ ।

‘देश विकासको मेरुदण्डको रूपमा रहेको जनगणनामा आउने सुपरवेक्षक र गणकलाई सही तथ्यांक उपलब्ध गराउनु हामी सबैको दायित्व हो । त्यसैले यस जनगणनामा आउने सबैको सहभागिता रहोस भनेर मेरो जनगणना, मेरो सहभागिता भन्ने नारा तय गरिएको हो,’ विभागको विज्ञप्तीमा भनिएको छ ।