सातौँ संविधान दिवस तथा राष्ट्रिय दिवसको अवसरमा देशभित्र र बाहिर रहनुभएका सम्पूर्ण नेपाली दिदीबहिनी तथा दाजुभाइहरुमा हार्दिक बधाई एवं शुभकामना व्यक्त गर्दछु । सात दशकको निरन्तर राजनीतिक संघर्ष र बलिदानको प्रतिफलस्वरूप जनताद्वारा निर्वाचित संविधानसभाले २०७२ साल असोज ३ गते जारी गरेको नेपालको संविधानप्रति आज हामी सम्मान व्यक्त गरिरहेका छौं । संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको स्थापनाका लागि भएका विभिन्न जनआन्दोलनमा जीवन उत्सर्ग गर्ने शहीदहरूप्रति यस अवसरमा भावपूर्ण श्रद्धाञ्जलि अर्पण गर्दछु । विभिन्न राजनीतिक आन्दोलनमा हामीलाई मार्गदर्शन गर्ने अग्रजहरूप्रति आदरभाव प्रकट गर्दछु ।
हाम्रो संविधान मुलुकको राजनीतिक प्रणाली व्यवस्थित गर्ने दस्तावेज मात्र होइन, लोकतन्त्रप्रतिको हाम्रो अविचल निष्ठा र विश्वासलाई संविधानले आत्मसात गरेको छ । राष्ट्रलाई एकताको सूत्रमा बाँधेर जनतामा अन्तर्निहित सार्वभौमसत्ता, कानूनको शासन, सामाजिक न्याय र जनताका आधारभूत हक अधिकारको सुनिश्चित गर्ने वर्तमान संविधान सामन्तवादको अन्त्य गर्ने प्रगतिशील राजनीतिक दस्तावेजका रूपमा रहेको छ ।
संविधान जारी भएपछिको आम निर्वाचनद्वारा सरकारको नेतृत्व गर्ने जनादेश हाम्रो पार्टी नेकपा (एमाले)लाई प्राप्त भएको थियो । यस दौरानमा हामीले संघीयतालाई व्यवहारमा कार्यान्वयन र जनताका मौलिक हक सम्बन्धी कानूनहरुको निर्माण ग¥यौँ । संविधानले गरेको मार्गदर्शन अनुरूप देशको समृद्धि र जनताको सुखको राष्ट्रिय आकाङ्क्षा प्राप्तिका लागि विकासको गतिलाई तीब्रता दिन हामीले नेतृत्वदायी भूमिका खेल्यौँ । पार्टीका नीति र कार्यक्रममा आधारित, घोषणापत्रमा उल्लेखित र निर्वाचनमा जनतासामु गरिएका प्रतिवद्धता पूरा गर्न हाम्रो परिकल्पनालाई ‘समृद्ध नेपाल, सुखी नेपाली’को रुपमा शुत्रबद्ध गरी त्यसलाई परिपूर्ण लोकतन्त्र (कम्प्रिहेन्सीभ डेमोक्रेसी)का रुपमा व्याख्या गर्यौं । सबैलाई समान अधिकार, अवसरमा समान पहुँच, समानताको प्रत्याभूति, सामाजिक न्याय र सुरक्षा एवं सम्मानको ग्यारेन्टी सहितको परिपूर्ण लोकतन्त्र हाम्रो परिकल्पना र कार्यक्रमको सार हो ।
जनताको बलिदानी संघर्षबाट प्राप्त यस संविधान जारी हुँदाका समयमा संविधानप्रति फरक मत राख्ने राजनीतिक दल एवं समूहहरू पनि नेकपा (एमाले)को नेतृत्वको सरकारले गरेका प्रयासका कारण राजनीतिको मूल प्रवाहमा सामेल भइसकेका छन् ।
समृद्ध नेपाल, सुखी नेपालीको राष्ट्रिय आकाङ्क्षा पूरा गर्न हामीले अथक मेहनतसाथ चालेका कदमले मुलुकमा विकास र समृद्धिको नयाँ आधारशीला खडा गरेको छ । अहिले नेकपा (एमाले)को भूमिका सत्तापक्षबाट प्रतिपक्षमा बदलिएको छ । तथापि हामीले निर्माण गरेको समृद्ध नेपाल सुखी नेपालीको आधारशीलामाथि प्रहार गर्ने र यसलाई भत्काउने प्रयासलाई हामी सफल हुन दिने छैनौँ । मुलुकको समृद्धि र जनताको सुख प्राप्तिको राष्ट्रिय आकाङ्क्षामाथि संविधानको गलत व्याख्या गरी खडा गरिएको अवरोध र षडयन्त्रलाई जनताको बलमा परास्त गर्न हामी सक्षम छौँ । मुलुक र जनताप्रतिको हाम्रो निष्ठा र त्यसप्रतिको जनविश्वास हाम्रो अजेय शक्तिको स्रोत हो । मुलुकलाई विकास र समृद्धितर्फ लैजान हामीले खडा गरेको आधारभूमिको जगमा उभिएर हामी समृद्ध नेपाल र सुखी नेपालीको राष्ट्रिय आकाङ्क्षा पूरा गर्नेछौँ । राष्ट्रको यस आकाङ्क्षा प्राप्तिको संवाहक र नेतृत्वदायी शक्ति नेकपा (एमाले)को यस दूरगामी यात्रालाई जनताको स्नेह प्राप्त भइरहने छ भन्ने हाम्रो विश्वास छ ।
जनताको बलिदानी संघर्षबाट प्राप्त यस संविधान जारी हुँदाका समयमा संविधानप्रति फरक मत राख्ने राजनीतिक दल एवं समूहहरू पनि नेकपा (एमाले)को नेतृत्वको सरकारले गरेका प्रयासका कारण राजनीतिको मूल प्रवाहमा सामेल भइसकेका छन् । पृथकतावादको अभियान र राजनीतिक शक्ति प्राप्त गर्न हिंसाको नीति अवलम्बन गरेका शक्तिहरुलाई पनि हामीले संवैधानिक प्रवन्ध अनुरुपको अभ्यासमा सामेल गर्ने सफलता प्राप्त गरेका छौँ । हाम्रो पार्टीले नेतृत्व गरेकै सरकारले राष्ट्रिय सहमतिद्वारा संविधान संशोधन गरी कालापानी–लिपुलेक–लिम्पियाधुरा सहितको भूगोल नेपालको मानचित्रमा समावेश गरेको छ । संविधान निर्माणका बेलामा समेत प्राप्त हुन नसकेको सर्वसम्मत राष्ट्रिय अभिव्यक्ति नेकपा (एमाले)को नेतृत्वको सरकारले यस क्रममा निर्माण गरेको थियो । हामीलाई जालझेलपूर्ण तवरले सरकारबाट हटाइएपछि गौरवपूर्ण यस राष्ट्रिय उपलब्धिलाई समस्याका रुपमा देख्ने र राष्ट्रको स्वाधीनता तथा सार्वभौमसत्ताप्रति उदासीन रहने अकर्मण्य, कर्तव्यहीन, उद्देश्यहीन र गन्तव्यहीन प्रवृत्तिलाई जनताले चिन्हित गरिरहेका छन् ।
हाम्रा ऐतिहासिक प्रयासले प्रमाणित गरेको छ– हामी मुलुकबाट गुमाइएको भूभाग फिर्ता गर्न प्रयासरत थियौँ र राजनीतिक प्रणालीभन्दा बाहिर रहेका शक्तिहरूमा संविधानप्रतिको स्वीकार्यता बढाउन सफलता प्राप्त गरिरहेका थियौँ । मुलुकलाई विकासको तीव्र गतिमा अघि बढाएर नवविनर्माणको नयाँ युगको थालनी गरिरहेका थियौँ । जनादेशद्वारा स्थापित हाम्रो नेतृत्वमा यस्ता युुगान्तकारी कामहरु भइरहेका बेला संविधानले परिभाषित गरेका राज्यका अंगहरूलाई दुरुपयोग गरी संविधान र प्रणालीको अतिरिक्त व्याख्या/अपव्याख्याद्वारा यसमा अवरोध पुुर्याउने बिडम्बनापूर्ण अवस्था हामीले देख्यौँ र भोग्यौँ । यसले मुलुकको दूरगामी यात्रालाई अल्मल्याउने काम मात्र मात्र गरेन, संविधानप्रतिको जनताको आस्थामाथि समेत चोट लगाउन पुुग्यो ।
समृद्ध नेपाल, सुखी नेपालीको राष्ट्रिय आकाङ्क्षा पूरा गर्न हामीले अथक मेहनतसाथ चालेका कदमले मुलुकमा विकास र समृद्धिको नयाँ आधारशीला खडा गरेको छ ।
नेकपा (एमाले) आफ्नो नेतृत्वको सरकारले राष्ट्रको समृद्धि र जनताको सुख हासिल गर्न गरेको नेतृत्वदायी भूमिका र सफलतालाई गर्वसाथ जनताको बीचमा राख्दै अघि बढ्न तत्पर छ । विविध अवरोधका कारण एमालेको नेतृत्वको सरकारले चाहेर पनि गर्न बाँकी रहेका कामलाई जनताबाट थप शक्ति हासिल गरेपछि पूर्णता दिने अठोट गरेको छ । आफ्नो भूमिकाका बारेमा जनताको अदालतमा परीक्षित हुन नेकपा (एमाले) सदैव तत्पर छ । जनताकै अपार स्नेह र समर्थनबाट फेरि मुलुकको नेतृत्व गर्न हामी सफल हुनेछौँ । संविधानले सार्वभौमसत्तासम्पन्न तुल्याएका जनता नै हाम्रा जनार्दन हुन् । संविधान दिवसको यस पावन दिवसप्रति नेकपा (एमाले)को निष्ठाको सार नै जनतालाई जनार्दन बनाउने संकल्प हो ।
अन्त्यमा, कोभिड –१९ को महामारी र यसको सम्भावित तेस्रो लहरको खतरा कायमै रहेकाले जनस्वास्थ्यका मापदण्ड अपनाउँदै संविधान दिवसको यस महत्वपूर्ण अवसरलाई राष्ट्रिय दिवसका रूपमा मनाउन म सम्पूर्ण जनसमुदायमा हार्दिक आह्वान गर्दछु । हाम्रो पार्टीले पनि आज (असोज) ३ गते पार्टीका शीर्ष नेताहरु सहित संविधान दिवस तथा राष्ट्रिय दिवस आयोजना गरेको छ । संविधानको रक्षा गर्दै यसले निर्दिष्ट गरेको दिशामा अघि बढ्न र समृद्ध नेपाल, सुखी नेपालीको राष्ट्रिय आकाङ्क्षा पूरा गर्नेतर्फ अग्रसर रहन म सबैमा आग्रह गर्दछु ।
सातौँ संविधान दिवसका अवसरमा व्यक्त शुभकामनाको पूर्णपाठ
३ असोज २०७८
प्रतिक्रिया